Sukcesy w życiu prywatnym i zawodowym, udane relacje z innymi, dobrostan osobisty i społeczny – jaki czynnik pomaga to osiągnąć? Okazuje się, że kluczem do spełnionego, lepszego życia niekoniecznie jest tradycyjnie rozumiana inteligencja, a inteligencja emocjonalna. Po raz pierwszy termin ten został użyty w latach 90. ubiegłego wieku. Czym właściwie jest inteligencja emocjonalna?
W ostatnich latach pojęcie inteligencji emocjonalnej zyskało dużą popularność i dostrzega się jej znaczenie dla funkcjonowania człowieka, zarówno w sferze prywatnej, jak i zawodowej
Inteligencja emocjonalna jest złożona i wielowymiarowa, co przekłada się na to, że jest różnie ujmowana.
Termin ten do psychologii wprowadzili w 1990 r. amerykańscy badacze, Peter Salovey i John Mayer. Zgodnie z ich definicją, inteligencja emocjonalna to kompetencje osobiste człowieka dotyczące umiejętności rozpoznawania uczuć własnych i innych ludzi.
Mayer i Salovey wyodrębnili trzy wymiary tworzące inteligencję emocjonalną:
- zdolność do dostrzegania, rozumienia i ekspresji emocji,
- zdolność do wykorzystania emocji do wspomagania myślenia,
- zdolność do regulacji emocji u siebie i u innych.
Pojęcie inteligencji emocjonalnej spopularyzował psycholog Daniel Goleman, autor książki „Inteligencja emocjonalna”, dzięki któremu pojęcie inteligencji emocjonalnej zrobiło w kolejnych latach „karierę”, a także stało się przedmiotem wielu badań.
Według modelu, którego autorem jest Goleman inteligencja emocjonalna:
„To zdolności rozpoznawania przez nas własnych uczuć i uczuć innych, zdolności motywowania się i kierowania emocjami zarówno własnymi, jak i osób, z którymi łączą nas jakieś więzi”.
W opinii Golemana inteligencja emocjonalna jest podstawą dla innych struktur w psychice człowieka.
Według Golemana można wyodrębnić pięć obszarów inteligencji emocjonalnej takich jak:
samoświadomość – umiejętność rozpoznawania swoich emocji i ich źródeł,
samokontrola – umiejętność regulacji własnych emocji,
motywacja – umiejętność podporządkowania swoich emocji realizacji wybranych celów,
empatia – umiejętność rozpoznawania emocji innych i reagowania na nie, dowiedz się więcej na temat empatii
umiejętności społeczne – zdolność budowania i utrzymywania zdrowych relacji z innymi.
Niezależnie jakie ujęcie teoretyczne przyjmiemy, sposób w jaki osoba doświadcza emocji, wyraża je i radzi sobie z nimi jest bez wątpienia bardzo ważny i wpływa na to, jak funkcjonujemy w relacjach ze sobą i innymi, zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym.
W środowisku pracy inteligencja emocjonalna jest istotna zwłaszcza dla liderów z uwagi na specyfikę ich roli, więc rozwijanie i wykorzystywanie inteligencji emocjonalnej w pracy zawodowej jest kluczowe z punktu widzenia przywództwa.
Artykuł opracowany we współpracy z Eweliną Supińską, ekspertką ds. wellbeingu i zdrowia psychicznego
