Jak wzmacniać odporność psychiczną

„Sztuka życia polega na eliminowaniu naszych problemów, a bardziej na rozwijaniu się dzięki nim.” Bernard Baruch

Jedne osoby są w stanie podnieść się po największych porażkach i iść dalej, a inne może załamać czyjaś krzywdząca opinia lub niespełniona miłość. Za oba te scenariusze odpowiada nasza odporność psychiczna.  

Amerykańscy badacze P. Clough i D. Strycharczyk twierdzą, że odporność jest plastyczną cechą naszej osobowości, a jej poziom w ciągu życia może zarówno rosnąć, jak i maleć. Spadek odporności mogą spowodować czynniki, takie jak: długotrwały stres, dotkliwe porażki czy zmiana stanu zdrowia i kondycji psychicznej. Na wzrost odporności duży wpływ ma środowisko, w jakim wyrastamy oraz postawa rodziców wobec trudnych wydarzeń, z jakimi stykamy się we wczesnym rozwoju.

Aby być odpornym należy ćwiczyć odporność, a nie unikać stresu. Bycie odpornym nie oznacza, że dana osoba nie doświadcza trudności ani stresu. Podobnie jak budowanie mięśni, zwiększanie odporności wymaga czasu i świadomego działania. Z drugiej strony należy zadbać o równowagę, czyli znać swoje możliwości, aby nie doprowadzić do życia w ciągłym stresie, bo to droga do wypalenia.

Jak można budować odporność psychiczną?

American Psychological Association opisuje kilka strategii budowania odporności, skupiając się na kilku filarach:

1. Zbudowanie połączeń (właściwych/wartościowych relacji, grup wsparcia)
2. Wspieranie ciała (zdrowy tryb życia, sen)
3. Znajdowanie celu i rozwoju
4. Utrzymywanie zdrowych myśli
5. Szukanie profesjonalnej pomocy
   
   

Jak praktycznie i w codziennym życiu ćwiczyć i wzmacniać odporność?

1. Otaczaj się właściwymi ludzi

Warto wybierać do swojego najbliższego otoczenia osoby, które będą dla Ciebie wspierające, są proaktywne, osiągają swoje cele, nie idą z prądem – potrafią tworzyć swoją rzeczywistość. Wtedy Ty również będziesz miała szansę się tego nauczyć. Zadbaj o wartościowe relacje, takich ludzi, którzy będą dmuchać w Twoje skrzydła, a nie je podcinać.

2. Zbuduj zdrowe nawyki

Aktywność fizyczna powinna stać się takim samym nawykiem jak poranna toaleta. Znajdź dla siebie to, co da Ci przyjemność: spacery do lasu z psem, rower, ćwiczenia rozciągające, bieganie, joga, medytacja, ale obowiązuje jedna zasada: rób to regularnie, rytualnie, tak jak mycie zębów. Tylko wtedy tworzysz nawyk, a nie jednorazowy zryw, który nie ma większego znaczenia.

Takie samo podejście warto mieć w stosunku do zdrowej diety. Warto zrobić sobie badania i sprawdzać stan swojego organizmu cyklicznie. Po wprowadzeniu zdrowego jedzenia i regenerującego snu oraz aktywności fizycznej, po jakimś czasie sprawdzić ponowie wyniki. Nic tak nie motywuje jak realne przełożenie i osobiste doświadczenie dobrostanu.

3. Znajdź cel i stwórz plan dotarcia do niego

Jeśli nie masz celu i planu to skąd wiesz, gdzie chcesz dojść i jak tam dojść? Rozmawiając z wieloma osobami podczas sesji mentoringowych zauważyłam, że sporo osób ma trudność ze wskazaniem celu, więc jeśli i Ty masz wątpliwości to zacznij od prostego zadania dając sobie czas na ćwiczenie, rozciąganie myślenia i planowanie w czasie: Pomyśl o tym, co planujesz zrobić dzisiaj, jutro, w tygodniu, miesiącu i roku i zapisz to koniecznie, bowiem warto zapisywać swoje cele i do nich wracać. Z czasem wydłużaj tę perspektywę, aż dotrzesz do swoich marzeń i zaczniesz zauważać, że marzenia są możliwe do zrealizowania, gdy wiesz jak do nich dojść.  Do każdego celu, zapisz kroki, które musisz wykonać, aby przybliżyć się do niego. Mnie pomaga roczny kalendarz z intencjami, w którym zapisuje cele, zadania codzienne. Służy mi też do refleksji i praktykowania wdzięczności. 

4. Nie karm tego, co ci nie służy

Zdrowe myślenie to myślenie oparte na faktach, a nie na lękach. To, jak myślisz, może odegrać znaczącą rolę w tym, jak się czujesz i jak bardzo pozostajesz odporny na trudności życiowe.

Spróbuj zauważyć nadchodzące lękowe myśli, takie jak przewidywanie porażek czy fatalnych skutków i zastosuj realistyczny sposób myślenia. Np. co takiego najgorszego może się wydarzyć w związku z tą sytuacją? Jaki masz wpływ na tę sytuację? Co mogę zrobić, aby przygotować się lub ochronić siebie lub bliskich? Na ile realne są moje myśli i czy one mi służą.

5. Ucz sią na doświadczeniach

Ludzie często stwierdzają, że najwięcej nauczyły ich trudne przejścia.  Często, po trudnych relacjach lub zmianach, mamy lepsze relacje i większe poczucie siły, nawet gdy czujemy się wrażliwi. Zatem zastanów się, co to przeżycie i doświadczanie, mówi o Tobie, co odkryłaś w sobie, jak możesz z tego skorzystać na przyszłość.

6. Zaakceptuj zmianę

Uznaj, że zmiana jest częścią życia. Pewne cele mogą być nieosiągalne czasowo lub w ogóle, w wyniku niekorzystnych zdarzeń w twoim życiu. Zaakceptowanie okoliczności, których nie można zmienić, może pomóc skupić się na tym, co można zmienić i na co masz wpływ. Pamiętaj, że w życiu jest wiele możliwych ścieżek, a nie jedna właściwa.

7. Dbaj o samorozwój i szukaj wsparcia
   

Aby poszerzać swoją perspektywę, zastosuj metodę auto coachingu i zadawaj sobie pytania:

• Jak mogę inaczej spojrzeć na to, co mi się przydarza?
• Jakie robię założenia?
• Kim chcę być i co robić za 5-10 lat?
• Co przybliży mnie do mojego celu?

Wielu osobom, dla budowania ich odporności, wystarczy korzystanie z własnych zasobów oraz inspiracji lub ćwiczeń wymienionych powyżej. Ale czasami można utknąć.
Dyplomowany lub akredytowany mentor lub coach, licencjonowany psychoterapeuta, dyplomowany psycholog, mogą pomóc w opracowaniu odpowiedniej strategii rozwoju.