„Ania, zarządzam zespołem różnorodnym pod względem… – wybierz odpowiednie: płci, wieku, orientacji psychoseksualnej, pochodzenia etnicznego, religii i wyznania (w tym bezwyznaniowości), (nie)pełnosprawności, sposobu funkcjonowania mózgu, poziomu edukacji, itd. lista mogłaby być długa – Jak zadbać o jego dobrostan/wellbeing? Na co muszę zwrócić uwagę?„
Świetne pytanie, bo różnorodność w zespołach jest faktem, a działania na rzecz różnorodności, równości oraz włączenia (Diversity, Equity, and Inclusion – DEI) to fundamentalnie działania na rzecz budowania zdrowego miejsca pracy dla wszystkich.
Wellbeing w miejscu pracy
Zacznijmy od tego, co wiemy na temat kształtowania dobrostanu w miejscu pracy. Rok temu, World Wellbeing Movement (WWM) – światowy ruch na rzecz dobrostanu, przedstawił wyniki przeglądu ponad 3 tysięcy badań akademickich, oceniając skuteczność interwencji wellbeingowych w miejscu pracy. Zespół badawczy wyłonił 12 kluczowych czynników, które wpływają na dobre samopoczucie w osób pracujących (1). Są to:
- poczucie osiągnięć
- bycie docenianym_ą
- sprawiedliwe wynagrodzenie
- posiadanie energii do działania
- elastyczność w zakresie miejsca i czasu pracy
- poczucie włączania i przynależności
- możliwości rozwoju
- wspierająca osoba managerska
- poczucie celu
- poziom stresu
- wsparcie (osoby managerskiej, zespołu, organizacji)
- zaufanie
Różnorodne zespoły
Czym różni się kształtowanie wellbeingu w różnorodnym zespole? Na co spośród wyżej wskazanych czynników zwracać uwagę zarządzając takim zespołem?
Na pewno na poczucie włączania i przynależności, które od razu nam się nasuwa. Ale nie tylko – tak naprawdę warto monitorować wszystkie te obszary, biorąc pod uwagę dwa aspekty:
- Dostosowanie praktyk, procesów, polityk oraz norm do potrzeb różnych grup
Na przykład, brak elastyczności w zakresie miejsca i czasu pracy nierównomiernie obciąża osoby z pewnymi niepełnosprawnościami oraz te odpowiedzialne za opiekę nad dziećmi – statystycznie częściej więc kobiety.
Nasze miejsca pracy nie są neutralne – polityki, procesy oraz praktyki zostały stworzone opierając się na wąskich założeniach na temat potrzeb „idealnego” pracownika. Warto je zweryfikować, bo często te założenie nie są już prawdziwe dla różnorodnej grupy osób pracujących, a bazowanie na nich może tworzyć bariery i obniżać samopoczucie w miejscu pracy.
- Sprawiedliwość i przeciwdziałanie dyskryminacji
W Polsce, przeciętna skorygowana luka płacowa (nieuzasadniona różnica w płacach) pomiędzy kobietami i mężczyznami wynosi ok. 20% – w zależności od metody, roku, zmiennych oszacowania to od ok. 16% do ok. 24% (2).
Osoby należące do grup marginalizowanych, np. społeczność LGBTQ+, mniejszości etniczne i religijne, narażone są na dyskryminację oraz stres mniejszościowy – specyficzny rodzaj stresu, wynikający z doświadczeń dyskryminacji i marginalizacji.
Jeśli w organizacji nie mamy dobrych rozwiązań związanych z równością płac oraz działaniami antydyskryminacyjnym, to nierównomiernie obciążamy konkretne grupy osób pracujących. Zespoły bez efektywnych norm dotyczących włączającego języka czy reagowania na niepożądane zachowanie, podobnie.
Od czego zacząć?
Lista czynników wpływających na wellbeing jest długa.
- Pierwszym krokiem jest przyjęcie odpowiedzialności za kształtowanie dobrostanu zespołu, w tym Ciebie – co wcale nie jest takie oczywiste.
- Potem określ, na co masz bezpośredni wpływ, na co możesz wpływać pośrednio, a co jest poza Twoją kontrolą. Przyjrzyj się liście 12 czynników i zastanów się, jak to wygląda teraz. Być może ktoś zwracał Ci już na coś uwagę albo wyniki badania zaangażowania czy komentarze w ankiecie mogą podpowiedzieć, co robisz dobrze, a co można zmienić.
- Następnie zobacz co myśli Twój zespół – podziel się swoimi obserwacjami i zweryfikuj je podczas indywidualnych rozmów lub podczas spotkania zespołu. Zbierz feedback od każdej osoby. Mając lepszy obraz sytuacji, wspólnie z zespołem wybierz jeden lub dwa priorytety i zaplanujcie Wasze działanie. Pamiętajcie, żeby uwzględniać różnorodne potrzeby i przeciwdziałać niesprawiedliwemu traktowaniu. Tu przykładowa lista efektywnych interwencji podnoszących dobrostan w miejscu pracy – Work Wellbeing Playbook.
Zawsze warto też inwestować w rozwój kompetencji związanych z różnorodnością, równością oraz włączeniem (Diversity, Equity, and Inclusion – DEI), w tym rozwijać swoją kompetencję międzykulturową. Powodzenia!
(1) Cunningham, S., Fleming, W., Regier, C., Kaats, M., & De Neve, J. (2024) Work Wellbeing Playbook: A Systematic Review of Evidence-Based Interventions to Improve Employee Wellbeing. World Wellbeing Movement.
(2) Magda, I.,van der, L.,Tyrowicz, J. (2015). Nierówności płacowe kobiet i mężczyzn. Pomiar, trendy, wyjaśnienia. https://ibs.org.pl/publications/nierownosc-placowa/
