Jedyne to, co w obecnych czasach jest pewne, to zmiana. Ktoś może stwierdzić, że to powoli spowszedniały slogan, natomiast nie istnieje inny bardziej aktualny i tak znaczący. W miarę jak technologia, globalizacja i zmiany kształtują i wpływają również na krajobraz zawodowy, kluczowe stają się kompetencje, które nie tylko umożliwiają nam przetrwanie, ale także wspierają dobrostan jednostki w miejscu pracy.
W tym dynamicznie zmieniającym się środowisku kluczowe są:
Adaptacyjność, elastyczność, zarządzanie zmianą – dzięki nim mamy zasób do szybkiego dostosowywania się i reagowania na nowe warunki. Cechuje nas elastyczność myślowa, jesteśmy w gotowości do nauki nowych umiejętności i – co więcej – dostrzegamy w tym walor, a nie przymus [dot. procesu ciągłego uczenia się]. To radzenie sobie z niepewnością, zaakceptowanie jej jako stałego elementu obszaru zawodowego (i nie tylko) wzmacnia i pozwala zachować w dobrym stanie kondycję psychiczną, o którą w obliczu zmian technologicznych, restrukturyzacji branżowych i zmieniających się wymagań na rynku pracy tak szczególnie warto dbać.
Umiejętności miękkie, w których szczególne miejsce zajmują aktywna komunikacja [w tym negocjacje/perswazja], współpraca [globalna/międzykulturowa] i empatia. W miarę jak technologia staje się integralną częścią naszych miejsc pracy, to właśnie umiejętności interpersonalne nabierają jeszcze większego znaczenia. Tylko pracownicy i managerowie o wysokich kompetencjach miękkich są w stanie efektywnie współpracować, zarządzać i budować pozytywne relacje oparte na szacunku, tolerancji i zaufaniu. To 1:1 przyczynia się do kreowania rozwojowych i przyjaznych miejsc pracy, lepszego funkcjonowania w zespołach i ogólnej satysfakcji z pracy.
Kompetencje technologiczne są nie bez powodu tuż obok tych miękkich, bo pozwalają nam na skuteczniejsze zrozumienie i szybsze przyswojenie podstawowych mechanizmów i zależności w świecie AI, pracy w chmurze czy programowania. Opanowane, pozwalają utrzymać dobrostan psychiczny poprzez zmniejszanie poziomu presji czy stresu związanego z niepewnością „bycia na bieżąco”, a co za tym idzie także tą niepewnością zawodową. Pracownicy, dla których korzystanie z nowych technologii będzie tak samo naturalne, jak ich codzienna praca sprzed rewolucji „AI”, mają realną szansę zwiększyć swoją efektywność i tym samym, osiągać znacznie wydajniej swoje zawodowe cele.
Samoświadomość i samoregulacja -> samodzielność – wiedza o sobie, która zwiększa się poprzez element poznawczy i emocjonalny swojego życia, wpływa znacząco na jakość, poczucie satysfakcji, spokoju i funkcjonowania w zgodzie ze sobą, w swoim rytmie i stylu, także w przestrzeni zawodowej. To często też przekłada się na wysoki poziom samodzielności, który jest jednym z najbardziej oczekiwanych kompetencji wśród pracodawców. Wraz z rosnącą elastycznością miejsc pracy i częstymi zmianami, ci pracownicy, którzy są w stanie efektywnie zarządzać swoim czasem, miejscem pracy, zadaniami, ale też emocjami, mają większe szanse na work-life balance/fit. Samodzielne planowanie, priorytetyzowanie, działanie i utrzymanie właściwego dla danej jednostki poziomu energii są kluczowymi aspektami dla zachowania zdrowia psychicznego i ogólnej kondycji w środowisku pracy.
Kreatywność i innowacyjność są szczególnie istotne w kontekście rozwiązywania złożonych problemów o charakterze interdyscyplinarnym, w tym konfliktów czy sporów międzyludzkich. Stają się one wręcz niezbędne w generowaniu nowych pomysłów, wychodzeniu ze schematów i myśleniu „out of the box”. Kiedy obecnie maszyny wykonują za nas coraz więcej rutynowych czynności, pozostawiają nam wolne przestrzenie na eksperymentowanie, nowatorskie podejście i odwagę do bycia prekursorami w coraz to szerszej perspektywie, ale też w codziennym funkcjonowaniu w przestrzeni zawodowej. Jest tu też potrzeba rynku na tworzenie idei, za którymi stoi autentyczne poczucie misji i zaangażowanie.
Aby w tej kreatywności i innowacyjności nie popaść w przesadę, decydującą kompetencją jest krytyczne i analityczne myślenie. Stojąc na straży kierowania się faktami, merytorycznymi opiniami oraz właściwie przeanalizowanymi danymi, pozwala podejmować świadome wybory i decyzje, które jak nic innego wpływają na zmiany i tym samym rozwój (lub jego brak) w organizacjach. Mają one też szalenie wielkie znaczenie w pracy na dużym poziomie ryzyka, którego firmy doświadczają niemal w każdym dniu swojego funkcjonowania.
Biznes, i tym samym rynek pracy nie będzie się też właściwie rozwijał bez autentycznego przywództwa. Jego core stanowi etyka, empatia i zorientowanie na relacje, które budowane i zarządzane dzięki wysoce rozwiniętej inteligencji emocjonalnej maksymalizują szansę na osiąganie założonych celów biznesowych. Ci managerowie, którzy umiejętnie będą wykorzystywać silne strony swoich zespołów, na podstawie wewnętrznej motywacji pracowników identyfikować obszary do rozwoju, wspierać w podnoszeniu kompetencji/dawać przestrzeń na job-crafting, nie dopuszczać do wypalenia (lub w porę dostrzegać jego symptomy), monitorować poziom zmęczenia i stresu oraz budować zespoły oparte na przyjaznej kulturze organizacji będą tymi, o których firmy będą szczególnie zabiegać.
W dzisiejszym dynamicznym środowisku pracy kluczowym podejściem do osiągnięcia takiej perspektywy zawodowej, na jakiej nam zależy, jest przede wszystkim dążenie do samorozwoju i samoświadomości. Uważność na to, co się dzieje wokół, ale też pełna koncentracja, na to, co „wewnątrz”, pozwoli w pełnym dobrostanie realizować się na tej zawodowej, jak i każdej innej płaszczyźnie życia, a wymienione wyżej kompetencje jednoznacznie się do tego przyczynią.
Elżbieta Majewska-Drąg
Konsultantka HR, HR Biznes Partnerka, doradczyni kariery, job-coach, trenerka LinkedIn, rekruterka, head-hunterka, asesorka