Lider w czasie zmian – sztuka asertywności

Zmiana jest nieuniknionym elementem życia, a jej akceptacja i adaptacja to klucz do sukcesu w każdej dziedzinie, w tym w coraz bardziej dynamicznym świecie biznesu. Od rewolucyjnych przemian po drobne modyfikacje, zmiany wpływają na każdy aspekt naszej pracy i życia.

W środowisku biznesowym, gdzie zmiany są nieuchronne, menedżerowie odgrywają kluczową rolę w pomocy pracownikom w adaptacji. Ich asertywność i umiejętność zarządzania zmianą mogą stanowić różnicę między sukcesem a porażką w realizacji celów organizacji.

Jak reagujemy na zmianę?

To, jak postrzegamy zmianę, ma ogromne znaczenie dla jej przebiegu i konsekwencji. Czy widzimy ją jako zagrożenie, stratę, czy może jako wyzwanie do rozwoju? Nasza ocena wpływa na odczuwane emocje, które z kolei determinują nasze działania wobec zmiany.

Jednak nasza reakcja na zmianę nie zależy tylko od naszej osobowości czy aktualnych potrzeb. Wpływ na nią mają także czynniki zewnętrzne, takie jak sposób, w jaki są przekazywane informacje o zmianie, czy atmosfera w miejscu pracy. Tutaj wchodzi w grę rola lidera, który może wpłynąć na sposób, w jaki pracownicy postrzegają i reagują na zmianę.

Kluczowe elementy asertywnego zachowania w zarządzaniu zmianą

Asertywny lider wykazuje się szeregiem kluczowych cech, które sprzyjają skutecznemu zarządzaniu zmianą:

Jasna komunikacja: Asertywny lider regularnie informuje zespół o zmianach, jasno wyjaśniając powody i cele, co pomaga w zrozumieniu i zaakceptowaniu zmiany przez pracowników. Na przykład, podczas fuzji firm, asertywny lider może przedstawić klarowne wyjaśnienie, dlaczego ta zmiana jest potrzebna i jakie korzyści może przynieść dla organizacji.

Reagowanie na krytykę: Umiejętność konstruktywnego reagowania na krytykę jest kluczowa w procesie zarządzania zmianą. Na przykład, gdy pracownicy wyrażają obawy dotyczące nowej strategii firmy, lider potrafi słuchać ich opinii, szanując ich perspektywę, jednocześnie wyjaśniając kontekst zmiany i możliwe korzyści, co przyczynia się do budowy zaufania i zaangażowania w proces zmiany.

W zmianie pracownicy mogą odczuwać różne emocje np. frustrację, a co za tym idzie mogą narzekać, wyrażać swoje niezadowolenie. Asertywny lider usłyszy opinie pracowników i wyciągnie wnioski, ale też stawia granice tam, gdzie trzeba, tak by nie przyjmować na siebie frustracji i dbać o własny balans.  

Delegowanie zadań: Asertywny lider potrafi efektywnie delegować zadania w zespole, traktując współpracowników jako partnerów i współtwórców sukcesu organizacji. To podejście sprzyja rozwojowi zespołu oraz motywuje do pracy w zmieniającym się środowisku. Na przykład, podczas reorganizacji zespołu, asertywny lider może zapewnić jasne wytyczne dotyczące nowych obowiązków, jednocześnie zachęcając pracowników do aktywnego uczestnictwa w procesie zmiany.

Jak rozwijać asertywność?

Rozwój asertywności to proces wymagający praktyki i zaangażowania. Oto kilka wskazówek, które mogą Ci pomóc:

1. Poznaj podstawy: Zanim zaczniesz rozwijać asertywność, zrozum, czym dokładnie jest i jak się różni od zachowań agresywnych. Dobrze jest mieć świadomość, że asertywność polega na wyrażaniu swoich potrzeb i uczuć w sposób bezpośredni, ale zarazem szanujący innych.
2. Analizuj swoje zachowanie: Przeanalizuj swoje reakcje w różnych sytuacjach. Zastanów się, kiedy zachowujesz się asertywnie, a kiedy możesz poprawić swoje reakcje. Czy potrafisz jasno wyrażać swoje potrzeby i uczucia, czy też często ustępujesz innym?
3. Wybierz cele: Po dokonaniu analizy wybierz konkretne cele do pracy nad asertywnością. Może to być na przykład poprawa w zakresie jasnej komunikacji czy skutecznego radzenia sobie z krytyką.
4. Znajdź wzór do naśladowania: Poszukaj osób, które wykazują asertywne zachowanie w swoim życiu lub pracy. Obserwuj ich styl komunikacji i podejście do trudnych sytuacji. To może być dla Ciebie inspirujący przykład.
5. Wyobraź sobie alternatywne zachowania: Wyobraź sobie, jak mogłaby wyglądać skuteczna asertywna reakcja w danej sytuacji. Opracuj strategie radzenia sobie z przeszkodami, które mogą Cię zniechęcać, takie jak: negatywne przekonania czy obawy przed odrzuceniem.
6. Ćwicz asertywność wobec siebie: Rozwijanie asertywności zaczyna się od akceptacji siebie i swoich praw. Przygotuj listę krótkich, pozytywnych stwierdzeń, które będą Cię wspierać w procesie nauki asertywności. Pamiętaj, że asertywność wobec siebie to klucz do pewności siebie i skutecznego działania na zewnątrz.

Umiar i rozsądek

Na koniec, staraj się zachować umiar i rozsądek, mając na uwadze troskę o innych. Poczucie, że musisz domagać się uznania swoich praw za wszelką cenę, jest pułapką, w którą często wpadają osoby uczące się asertywności. Czasami najlepsze asertywne zachowania mogą nie przynieść natychmiastowych efektów, ale świadomy wybór asertywnego działania może być nagradzający sam w sobie.